Ολοκληρώθηκαν το απόγευμα της Πέμπτης 10 Ιουνίου 2021 με επιτυχία οι Επετειακές Εκδηλώσεις Μνήμης της Σφαγής του Διστόμου που διοργάνωσε ο Δήμος Διστόμου Αράχωβας Αντίκυρας με αφορμή τη συμπλήρωση των 77 χρόνων από το ολοκαύτωμα.
Ο Συμβολικός Δρόμος Θυσίας που πραγματοποιήθηκε το πρωί της Κυριακής 6ης Ιουνίου 2021 σήμανε την έναρξη του προγράμματος των Εκδηλώσεων. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ξεκίνησαν οι εργασίες του τετραήμερου διαδικτυακού συνεδρίου με τίτλο
«Έγκλημα χωρίς Tιμωρία: Ναζιστικά Εγκλήματα κατά της Ανθρωπότητας στην Ευρώπη. Μνήμη και Χρέος» που διοργανώθηκε για πρώτη φορά με σκοπό την ενίσχυση της ιστορικής γνώσης και συνείδησης και τη συμμετοχή εκλεκτών ομιλητών από την Ελλάδα, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Τσεχία και την Πολωνία. Τους ομιλητές απασχόλησαν θέματα ανάδειξης και προβολής της ιστορικής μνήμης των μαρτυρικών κοινοτήτων της Ευρώπης, στις οποίες κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου διαπράχθηκαν εγκλήματα από τις γερμανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Κυρίαρχες ήταν οι έννοιες της δικαίωσης, του ηθικού χρέους και της πολιτικής και ιστορικής ευθύνης. Η πορεία των εργασιών του συνεδρίου ήταν το θέμα προηγούμενων Δελτίων Τύπου.
Την Τετάρτη 9 Ιουνίου 2021 έκλεισαν με επιτυχία οι εργασίες του συνεδρίου, με τη θεματική «Δημοκρατία και Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Ευρώπη του 21ου αιώνα. Κίνδυνοι, προκλήσεις, διακυβεύματα».
Η κα Νίκη Λεμονή, δημοσιογράφος καταγόμενη από το Δίστομο, συντόνιζε τη συνεδρία.
Η κα Βασιλική Καστρίτη, Διεθνολόγος, σε μια ιδιαίτερης βαρύτητας εισήγηση, αναφέρθηκε στην ευρωπαϊκή διάσταση των σύγχρονων μορφών ρατσισμού, εστιάζοντας στο προσφυγικό υπόβαθρο, τονίζοντας μεταξύ άλλων την αύξηση της ρητορικής μίσους κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς αυτή συνδέθηκε με την θέαση των προσφυγικών δομών ως εστίες υπερμετάδοσης του ιού.
Ο κ. Θανάσης Δημάκας, Πολιτικός Επιστήμονας και μέλος της συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού Kaboom, αναφέρθηκε ιδιαίτερα τεκμηριωμένα στην παρουσία και τη δυναμική της Άκρας Δεξιάς στην Ελλάδα σήμερα, μέσω της ανάλυσης των εκλογικών αποτελεσμάτων των τελευταίων εκλογικών αναμετρήσεων, τονίζοντας την τυπολογία, τα χαρακτηριστικά και τους κινδύνους που ελλοχεύουν, καθώς μετά την καταδίκη της «Χρυσής Αυγής», ο ιδεολογικός πυρήνας της Ακρας Δεξιάς και δεδομένων των πανδημικών συνθηκών, αναπλαισιώθηκε. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο κ. Δημάκας στο κλείσιμο της ομιλίας του, «όποιο κι αν είναι το νέο πλαίσιο, πρέπει να είμαστε σε εγρήγορση, γιατί, σύμφωνα με τον Primo Levi, τον επιζώντα του Ολοκαυτώματος ‘’αφου συνέβη μια φορά, μπορεί να ξανασυμβεί».
Η κα Τριανταφυλλιά Κωστοπούλου, Ψυχολόγος, σε μία πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία, διερεύνησε την πρόσληψη του ναζιστικού παρελθόντος από τους ίδιους τους Γερμανούς και τις συνέπειες της διαδικασίας αυτής στο ζήτημα της δικαίωσης των ναζιστικών εγκλημάτων και των Αποζημιώσεων.
Η κα Αλεξάνδρα Σάντα, Μέλος της Γραμματείας του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Γερμανικών Οφειλών (ΕΣΔΟΓΕ), πραγματοποίησε ομιλία με τίτλο «Οι άνθρωποι κάνουν επιλογές.
Ο κ. Γιάννης Σταθάς, Δήμαρχος Διστόμου Αράχωβας Αντίκυρας, έκλεισε τις εργασίες του 1ου Συνεδρίου για τη Σφαγή του Διστόμου, το οποίο, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ευχαριστώντας όλους τους συμμετέχοντες, αναμένεται να λειτουργήσει ως έναρξη αντίστοιχων διοργανώσεων, καθιστώντας το θεσμό για τη μνήμη της Σφαγής του Διστόμου και των μαρτυρικών πόλεων της Ευρώπης.
Το πρωί της Πέμπτης 10 Ιουνίου 2021, τελέστηκε μέσα σε κλίμα ιδιαίτερης συγκίνησης το Μνημόσυνο των 223 θυμάτων της Σφαγής του Διστόμου από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής, αρχικά στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Διστόμου χοροσταντούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας κ.κ. Γεωργίου, ενώ στη συνέχεια οι παριστάμενοι προσκυνητές μετέβησαν στο Μαυσωλείο, στο επιβλητικό μνημείο όπου φυλάσσονται τα οστά των σφαγιασθέντων για να συμμετάσχουν στο τελετουργικό της ημέρας.
Το απόγευμα της ίδιας ημέρας πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά μια πεζοπορική διαδρομή με τίτλο «1ο Μονοπάτι Σωτηρίας», με σημαντική συμμετοχή πεζοπόρων – περιπατητών από το Δίστομο, τη Λιβαδειά και τη γύρω περιοχή. Με σημείο εκκίνησης το Μουσείο Θυμάτων Ναζισμού οι περιπατητές ακολούθησαν σε πραγματικό χρόνο τα δύσβατα μονοπάτια μέσα από τον ελαιώνα του Διστόμου, που οδήγησαν τους έντρομους κατοίκους στις 10 Ιουνίου 1944 στη σωτηρία και την επιβίωση διαφεύγοντας από τον κλοιό των Γερμανών, αφήνοντας πίσω τα σώματα των αγαπημένων τους άταφα. Σημείο τερματισμού της διαδρομής ήταν το εκκλησάκι του Αγίου Μάμα θεμελιωμένο σε μια μια μικρή σπηλιά. Εκεί τους πεζοπόρους περίμενε 85χρονος επιζών της Σφαγής του Διστόμου για να διηγηθεί τα βιώματα της Σφαγής και της τραυματικής επιβίωσης στη νέα γενιά, κλείνοντας με το συμβολικό αυτό τρόπο τις Επετειακές Εκδηλώσεις Μνήμης.