Κυρίες και Κύριοι συνάδελφοι,
Η διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος αποτελεί κατά κοινή ομολογία κορυφαία στιγμή για το Πολίτευμά μας.
Ωστόσο η Κυβέρνηση δεν σέβεται αυτή τη διαδικασία αφού δρομολόγησε την παράλληλη συνεδρίαση Κοινοβουλευτικών Επιτροπών με νομοσχέδια τα οποία κατέθεσε εσπευσμένα- αλλά σκόπιμα κατά την άποψή μου- και για μία ακόμη φορά χωρίς ουσιαστική διαβούλευση.
Το αποτέλεσμα είναι να διασπώνται οι Βουλευτές σε παράλληλα καθήκοντα και να μην έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στην συζήτηση, για την κορυφαία αυτή διαδικασία.
Αυτό από μόνο του συνιστά υποβάθμιση της συζήτησης αλλά και των θεσμών .
Καθώς όμως σήμερα ολοκληρώνεται η κατ’ άρθρον συζήτηση, επιτρέψτε μου να εστιάσω στο θέμα της αποκέντρωσης του κράτους, που αφορά άμεσα την Τοπική Αυτοδιοίκηση, λόγω και της εμπειρίας μου ως Δημάρχου Λεβαδέων.
Όλοι ομολογούμε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση συνιστά το κύτταρο της Δημοκρατίας και ότι η Πολιτεία οφείλει με κάθε μέσο να στέκεται αρωγός, παρέχοντας τις θεσμικές εγγυήσεις της λειτουργίας της.
Η Αποκέντρωση του Κράτους και η Αυτοτέλεια των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, είναι αδιαπραγμάτευτες συνταγματικές επιταγές, που όμως από το 1975 μέχρι σήμερα δεν έχουν πραγματωθεί, παρά τις τελευταίες προσπάθειες της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Αν και υπάρχει η πρόβλεψη στο Σύνταγμα, ο κοινός νομοθέτης δεν μερίμνησε να εκπληρώσει την υποχρέωσή του.
Ο κοινός νομοθέτης σήμερα, η Κοινοβουλευτική πλειοψηφία, πιστεύει στην αποκέντρωση;
Υπάρχουν απαντήσεις και δείγματα γραφής:
Η σημερινή πλειοψηφία με τον νόμο περί επιτελικού κράτους, προδιέγραψε ένα αυταρχικό και συγκεντρωτικό μοντέλο.
Δεν παρουσίασε ένα συνολικό σχέδιο για την λειτουργία της πυραμίδας των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Σε ότι αφορά την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αντί να μεριμνήσει για την αποκέντρωση με την μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων, παραβίασε με αποσπασματικές και στοχευμένες διατάξεις την αυτοτέλειά τους.
Επενέβη βίαια στις αρμοδιότητες των Δημοτικών/ Περιφερειακών Συμβουλίων και στη λειτουργία τους στο όνομα της δήθεν Κυβερνησιμότητας.
Το συνταγματικό πλαίσιο χρειάζεται λοιπόν ενίσχυση, ώστε ο κοινός νομοθέτης να εξαναγκαστεί να μεριμνήσει τόσο για την αποκέντρωση όσο και για την αυτοτέλεια.
Η δική μας πρόταση είναι σε αυτή την κατεύθυνση προβλέποντας ρητά ότι « με νόμο θα οργανώνεται το σύστημα περιφερειακής οργάνωσης του Κράτους».
Ένα σύστημα περιφερειακής οργάνωσης που δεν θα συρρικνώνει τους ΟΤΑ σε φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς, όπως επιχειρεί τώρα η Κυβέρνηση, αλλά που θα τους παρέχει τα μέσα πραγμάτωσης των τοπικών πολιτικών τους.
Γιατί ο Δήμος, δεν μπορεί να κάνει οικονομικό, αναπτυξιακό και οποιοδήποτε άλλο προγραμματισμό, όταν περιμένει από την Κεντρική Διοίκηση την κατανομή των οικονομικών πόρων, όταν περιμένει τους ΚΑΠ.
Στην Ευρώπη περισσότεροι από οκτακόσιοι δήμοι, εδώ και δύο δεκαετίες καταρτίζουν συμμετοχικούς προϋπολογισμούς.
Αντίθετα στη χώρα μας οι Δήμοι καταρτίζουν προϋπολογισμούς χωρίς καν να γνωρίζουν πόσα χρήματα θα διαχειριστούν κάθε έτος.
Αν και έχουν την αρμοδιότητα από το Σύνταγμα για την ευθύνη των τοπικών πραγμάτων – υποθέσεων, συχνά στερούνται τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στην αρμοδιότητα αυτή.
Επιπλέον και καθώς προέρχομαι και η ίδια από ορεινή-ημιορεινή περιοχή, θέλω να αναφερθώ στις ιδιαίτερες εγγυήσεις και την μέριμνα για την ανάπτυξη τόσο των νησιωτικών όσο και των ορεινών/ημι-ορεινών περιοχών.
Η πρόταση ΣΥΡΙΖΑ λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των περιοχών αυτών και εγγυάται ότι η συνταγματική πρόβλεψη δεν μένει κενό γράμμα.
Προτείνουμε την κατάρτιση κατάλληλων επιχειρησιακών σχεδίων διοίκησης και την παροχή κινήτρων στους δημοσίους υπαλλήλους που υπηρετούν στις περιοχές αυτές.
Με αυτό τον τρόπο δομείται για πρώτη φορά ένα ολιστικό μοντέλο διοίκησης, που επιτάσσει την αρμονική συνεργασία ΟΤΑ και κεντρικού κράτους, με στόχο την εξυπηρέτηση του ιδιαίτερου χαρακτήρα της νησιωτικής/ορεινής περιοχής.
Τέλος κυρίες και κύριοι θέλω να αναφερθώ στο άρθρο 102 παράγραφος 2:
Η Πρότασή μας είναι η καθιέρωση άμεσης ψηφοφορίας με αναλογικό σύστημα για την ανάδειξη των Αρχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Επιπλέον προτείνουμε την καθιέρωση τοπικών λαϊκών συνελεύσεων, δημοψηφισμάτων και πρωτοβουλιών και την αναγνώριση δυνατότητας απονομής εκλογικού δικαιώματος σε αλλοδαπούς που όμως έχουν μόνιμη κατοικία στη χώρα.
Θα σταθώ στο σημαντικότερο και συγκεκριμένα στην καθιέρωση αναλογικού συστήματος για την ανάδειξη των Αρχών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Η καθιέρωση της απλής αναλογικής εξασφαλίζει:
– δημοκρατική εμβάθυνση κατά τη συνταγματική επιταγή περί ισότιμης ψήφου,
-εξυπηρέτηση της αντιπροσωπευτικής αρχής,
– συμμετοχικότητα και εμπλοκή της τοπικής κοινωνίας στην αυτοδιοίκηση.
Αλήθεια έχουμε αναλογιστεί κυρίες και κύριοι ότι η απλή αναλογική είναι ένα σύστημα που ενισχύει λειτουργικά την αποκέντρωση;
Διότι ενισχύει την κοινωνική διάχυση στις τοπικές υποθέσεις, με την διευρυμένη συμμετοχή των δημοτών και την υποχρέωση των συγκλίσεων και συνθέσεων.
Έτσι η διοικητική και οικονομική αποκέντρωση δηλαδή η μεταφορά αρμοδιοτήτων και πόρων στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, δεν περιορίζεται στην διαχείριση των τοπικών πραγμάτων από μία τεχνητή πλειοψηφία, αλλά γίνεται υπόθεση όλης της τοπικής κοινωνίας.
Η Ευρωπαϊκή εμπειρία άλλωστε αποδεικνύει ότι τα αποκεντρωμένα και επιτυχημένα αυτοδιοικητικά μοντέλα, συμβαδίζουν οργανικά με εκλογικά συστήματα απλής αναλογικής, στους περισσότερους Δήμους της Ευρώπης.
Δυστυχώς η Νέα Δημοκρατία δεν έχει στο DNA της, την απλή αναλογική και αυτό εξηγεί και την απουσία επένδυσης στην αποκέντρωση.
Δεν ενδιαφέρεται για την ενεργοποίηση των πολιτών, αλλά παραμένει προσηλωμένη στο πελατειακό της σύστημα.
Στον Νόμο για το επιτελικό κράτος δημιούργησε ένα υπερσυγκεντρωτικό και πρωθυπουργικο-κεντρικό λεβιάθαν.
Στη συνέχεια προσπάθησε να δημιουργήσει Δημάρχους και Περιφερειάρχες κατ΄εικόνα και ομοίωσή του.
Και αναφέρω συνοπτικά τις απαράδεκτες διατάξεις του Πολυνομοσχεδίου, για την αφαίμαξη αρμοδιοτήτων από τα κυρίαρχα όργανα: το Δημοτικό και Περιφερειακό Συμβούλιο, την μεταφορά αρμοδιοτήτων στις Επιτροπές Διοίκησης, τις συμπράξεις – όχι των αυτοδιοικητικών παρατάξεων γενικά – αλλά μόνο με τις παρατάξεις των Δημάρχων και Περιφερειαρχών. Πόσες συμπράξεις έγιναν όμως; Μόνο 20 στους 332 Δήμους και τις 13 Περιφέρειες της χώρας, κατά τη γνώμη μου ως αντίδραση στην άνωθεν και χωρίς καμία διαβούλευση επιβολή!
Αναφέρω επίσης τις μη αντιπροσωπευτικές εκπροσωπήσεις στα όργανα Διοίκησης, τις πλασματικές απαρτίες, την κατάργηση αρμοδιοτήτων των προέδρων κοινοτήτων κ.α.
Τα μέχρι σήμερα δείγματα γραφής της Κυβέρνησης καταδεικνύουν εν τέλει, πόσο αναγκαία είναι η συνταγματική κατοχύρωση της απλής αναλογικής για την Αυτοδιοίκηση.
Παρά όλα αυτά και αυτή η ευκαιρία αναθεώρησης του Συντάγματος φαίνεται πως με ευθύνη της πλειοψηφίας δεν θα αξιοποιηθεί και το κρίσιμο momentum θα μείνει ανεκμετάλλευτο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι Τοπικές Κοινωνίες είναι πιο ώριμες από όσο ενδεχομένως νομίζουμε και έτοιμες να εγκολπώσουν διαφορές και να πορευτούν με συμπράξεις.
Γι’ αυτό και σας καλώ να ξανασκεφτούμε την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία εγγυάται την αποκέντρωση, την απλή αναλογική και το κατάλληλο πλαίσιο λειτουργίας των ΟΤΑ, ως ελάχιστη συμβολή στην Τοπική Δημοκρατία που είναι διαχρονικά Συνταγματική επιταγή.
Σας ευχαριστώ
Follow us:
