ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΡΙΜΑΙΑΝ
Η ΛΕΒΑΔΕΙΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ
Γράφει ο Γ. Κωσταγιάννης
Θεωρώ ιστορική υποχρέωσή μου να αναφερθώ στην ιστορία της πόλης της
Λιβαδειάς από δημοσιεύματα που έχουν πραγματοποιηθεί και ιδιαίτερα, από
τον Ρώσο δημοσιογράφο Σ. Σάντιρ, όπου διαφαίνεται με απαράμιλλο
περιγραφικό λόγο η ιστορία της Λιβαδειάς στην πρώην Σοβιετική Ένωση από
τον πρώτο ναυμάχο και προεπανατάτη της νεότερης ελληνικής ιστορίας
Λάμπρο Κατσώνη.
«Η λουτρόπολη Λεβάδεια βρίσκεται στα παράλια της Κριμαίας (πρώην ΕΣΣΔ) τρία
χιλιόμετρα μακριά από τη Γιάλτα. Στη Λεβάδεια, άλλοτε βασιλικό ανάκτορο, δημιουργήθηκε πριν από 40 χρόνια το μεγαλύτερο αναπαυτήριο της χώρας για εργάτες
και υπαλλήλους.
Το Φλεβάρη του 1945 εδώ, στη συνδιάσκεψη της Γιάλτας των τριών αρχηγών των
μεγάλων δυνάμεων, καθορίστηκε το σχέδιο δια την τελική συντριβή της φασιστικής
Γερμανίας, μελετήθηκαν οι όροι της παράδοσής της, πάρθηκε η απόφαση για την
ίδρυσι του Ο.Η.Ε. Γι’ αυτό όποιος έρχεται στην Κριμαία, παραθεριστής ή ξένος
τουρίστας προσπαθεί να επισκεφθή οπωσδήποτε τη Λεβάδεια και να δη το λευκό της
ανάκτορο.
Η ιστορία της Λεβάδειας έχει τις ρίζες της στο μακρινό παρελθόν. Κάποτε στο μέρος
αυτό βρισκόταν η ελληνική παροικία του Άι-Γιάννη. Το 1834 ένας απ’ τους ιδιοκτήτες
των παραλίων της Κριμαίας – ο στρατηγός Ρεβιλιόττι πούλησε τη Λεβάδεια στον
πολωνό κόμη Ποτότσκυ, για τον οποίο αργότερα οικοδομήθηκε ανάκτορο και
δημιουργήθηκε πάρκο. Στα 1860-1870 η Λεβάδεια πέρασε στην ιδιοκτησία της
τσαρικής οικογενείας των Ρομανόφ.
Η αστυνομία παρακολουθούσε αυστηρά να μην έρχονται στα παράλια όχι μόνο για
μόνιμη διαμονή, αλλά ούτε προσωρινά «ανεπιθύμητα πρόσωπα». Ανάμεσα στους
ανεπιθύμητους ήταν και ο ρώσος συγγραφέας Μαξίμ Γκόρκυ, στον οποίο οι αρχές δεν
επέτρεψαν να κατοικήσει το 1901 στη Γιάλτα.
Το 1911 στη θέση του παλιού ανακτόρου οικοδομήθηκε νέο, ενώ δίπλα σ’ αυτό –
κοσμικά κτίρια. Όλα αυτά χτίστηκαν σχετικά γρήγορα – σ’ ένα χρόνο και 4 μήνες.
Το ανάκτορο της Λεβάδειας έχει στυλ ιταλικής Αναγέννησης και από άποψη
σύνθεσης θυμίζει τα αρχιτεκτονικά μνημεία της Φλωρεντίας. Έχει 125 δωμάτια. Η
κυρία είσοδος είναι με κολόνες από κυανόλευκο μάρμαρο και στολίζεται με λεπτοτάτη
μαρμαρογλυπτική – έργο ρώσων και ιταλών καλλιτεχνών.
Είναι όμορφη η λευκή αίθουσα με τα μεγάλα παράθυρα, όπου έγιναν οι
συνεδριάσεις της συνδιάσκεψης της Γιάλτας. Έχουν όμορφα στολιστεί με ξύλο τα
επίσημα δωμάτια του πρώτου ορόφου, δίπλα στη λευκή αίθουσα, όπου έμενε ο
αρχηγός της αμερικανικής αντιπροσωπείας – πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος
Ρούζβελτ.
Η περηφάνεια της Λεβάδειας είναι το πάρκο – 125 εκτάρια. Βάση του είναι ένα
φυσικό δάσος. Εδώ υπάρχουν είδη δέντρων από διάφορα μέρη του κόσμου – κέδροι απ’ τα Ιμαλάια, το Λίβανο και Άτλαντα, κυανά και συνειθισμένα έλατα, δαφνόδεντρα,
κυπαρίσσια και χνουδωτές βαλανιδιές. Στο πάρκο βλέπει κανείς 400 είδη φυτών, η μια
ομάδα αντικαθιστά την άλλη, καθώς και πάνω από 11 χιλιάδες τριανταφυλλιές. Στο
μάκρος των δρόμων του πάρκου υπάρχουν πίδακες.
Η Λεβάδεια έχει γίνει τόπος ανάπαυσης των εργαζομένων όχι μόνο της ΕΣΣΔ αλλά
και πολλών χωρών του εξωτερικού. Εδώ έρχονται βούλγαροι, ούγγροι, γερμανοί,
πολωνοί, ρουμάνοι, τσέχοι καθώς και τουρίστες από αφρικανικά, λατινοαμερικανικά
και σκανδιναβικά κράτη.
Βλέποντας το ανάκτορο της Λεβάδειας, τα μέλη της φιλλανδικής αντιπροσωπείας
(παράγοντες της τέχνης) δήλωσαν:
-Όχι μόνο διατηρήσατε ένα μνημείο παλιάς εποχής, αλλά και μετατρέψατε το
ανάκτορο αυτό σε θαυμάσια έπαυλη για τους απλούς ανθρώπους.
ΟΙ ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΙ
Η Λεβάδεια είναι αξιομνημόνευτος τόπος, που συνδέεται με την παραμονή εδώ
επιφανών παραγόντων της κουλτούρας. Στα 1860-1870 έμενε εδώ ο γνωστός ρώσος
ποιητής Πιότρ Βιαζέμσκυ, καθώς και ο μεγάλος ρώσος δραματικός ηθοποιός Μιχαήλ
Στσέσκιν.
Το καλοκαίρι του 1867 επισκέφθηκε τη Λεβάδεια ο νεαρός τότε αμερικανός
δημοσιογράφος Σαμουήλ Λένγχορν Κλέμεντς – ο μεγαλύτερος μετέπειτα συγγραφές της
Αμερικής Μάρκ Τουαίν. Σαν ανταποκριτής της εφημερίδας «Άλτα Καλιφόρνια» του
Αγίου Φραγκίσκου γύρισε όλο τον κόσμο με το ατμόπλοιο «Κουάκερ Σίτι».
Επανειλημμένα επισκέφθηκαν τη Λεβάδεια ο Λ. Τολστόι, Α. Τσέχοχ, Μ. Γκόρκυ, Β.
Μαγιακόφκσυ.
Στις μέρες μας επισκέφθηκαν τη Λεβάδεια οι έλληνες προσκεκλημένοι – ο ποιητής
Πέτρος Ανταίος, ο ζωγράφος Δημήτρης Κατσικογιάννης, ο Μανώλης Γλέζος.
ΑΠΟΘΗΚΗ ΗΛΙΟΥ
Η σοβιετική Λεβάδεια είναι γνωστή για τη μεγάλη αμπελουργική της οικονομία. Εδώ
γεννήθηκε κάποτε η ρωσική οινοποιία.Τα λευκά κρασιά μοσχάτα της Λεβάδειας
τιμήθηκαν επανειλημμένα στις διεθνείς εκθέσεις της Ουγγαρίας, Γιουγκοσλαβίας, Τσεχοσλοβακίας, Βρυξελλών και Λειψίας. «Κύριοι είναι απρεπές να πίνη καθείς
καθήμενος κρασί τόσο εξαιρετικής ποιότητας. Και παρ’ όλο που δεν ξέρω σε ποια
χώρα ανήκει το ποτό αυτό, υποθέτω, ότι τόπος δημιουργίας του μπορεί να είναι μόνο η
Σοβιετική Ένωση». Ο άγγλος ειδικός της διεθνούς ελλανοδίκου επιτροπής δόκτωρ
Τσέιτερ, που είπε τα λόγια αυτά, παρ’ όλο που δεν ήξερε την προέλευση του κρασιού
λόγω της μυστικής διαδικασίας της δοκιμής, δεν έκανε λάθος. Το κρασί ήταν σοβιετικό
μοσχάτο της Λεβάδειας και το τίμησαν όρθιοι οι ειδικοί 16 χωρών.»
